.

Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2023

ΤΟ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ ΤΟΥ ΤΗΛΕΜΑΧΟΥ

Γονείς και παιδιά μετά τη δύση του πατέρα

Συγγραφέας: Massimo Recalcati
Eκδόσεις Κέλευθος 2016 / 2022 (πρώτη ιταλική έκδοση 2013)
Αριθμός σελίδων: 177

                                


  Ένα παιδί ατενίζει το πέλαγος. Είναι ο Τηλέμαχος, που ζητά δικαιοσύνη: δεν υπάρχει πλέον Νόμος στη γη του, μόνο η φαινομενικά ατελείωτη Νύχτα των Μνηστήρων... Ο Τηλέμαχος περιμένει τον πατέρα του, τον Οδυσσέα, για να επαναφέρει τη συμβολική τάξη στον ρημαγμένο οίκο του. Αντίθετα με τον Οιδίποδα, που πέφτει τυφλωμένος από ενοχή για την εγκληματική του επιθυμία, αντίθετα με τον Νάρκισσο, που θαμπώνεται από τη στείρα ομορφιά της εικόνας του, ο Τηλέμαχος ατενίζει το πέλαγος με μάτια ορθάνοιχτα αναζητώντας τον πατέρα, το Νόμο του πατέρα.
   Τα σημερινά παιδιά μοιάζουν στον Τηλέμαχο. Ψάχνουν με το βλέμμα αυτό(ν) που θα επιστρέψει από τη θάλασσα, αναζητούν το Νόμο που θα τους ανοίξει νέους ορίζοντες. Γιατί ο πατέρας, αν και δεν είναι ο κάτοχος του Νόμου, αν και δεν γνωρίζει το έσχατο νόημα της ζωής, καταδεικνύει ωστόσο μέσα από τη σαρκωμένη μαρτυρία της ύπαρξής του ότι είναι δυνατόν -είναι ακόμα δυνατόν- να νοηματοδοτήσει αυτό τον κόσμο, να μεταδώσει την επιθυμία, να μιλήσει για το μέλλον να πει στον Τηλέμαχο ότι ακόμα δεν έχουν συμβεί τα πάντα, ότι ακόμα δεν τα έχουμε δει όλα. Να καταστήσει, εντέλει, το Παιδί αληθινό κληρονόμο, ικανό όχι μόνο να παραλάβει ένα νόημα για τον κόσμο, αλλά και να ανακαλύψει καινούρια νοήματα του κόσμου, καινούριους κόσμους νοήματος.
   (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

  Στην εποχή μας, της μεταμοντέρνας μαζικής σχετικιστικής τρικυμίας εν κρανίω (σε όλα τα πεδία και επίπεδα) ένα βιβλίο σαν αυτό επιχειρεί επιτέλους να πιάσει από κάπου το νήμα. Όχι από κάπου οπουδήποτε, αλλά ακριβώς από το σημείο όπου ο νεόκοπος "δικαιωματισμός" (το κατεξοχήν "φρούτο" και Απόλυτη Αλήθεια της εποχής) δείχνει τη μεγαλύτερή του ιδεολογική, στρεψόδικη και συκοφαντική βιαιότητα: την αποδόμηση του Άντρα, του ανδρισμού και της ουσιωδέστερης κοινωνικής του έκφανσης, για τις χιλιετίες πολιτισμού που προηγήθηκαν, του ρόλου του πατέρα.