(ή ως μελόδραμα)
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΛΕΞΗΣ
Τί είναι η Ρωμηοσύνη; “Μην είν' οι κάμποι; Μην είναι τ' άσπαρτα ψηλά βουνά; Μην είναι ο ήλιος της, που χρυσολάμπει; Μην είναι τ' άστρα της τα φωτεινά;” που έλεγε κι εκείνο το παλιό σχολικό ποιηματάκι με τίτλο “Τί είν’ η πατρίδα μας” του Ιωάννη Πολέμη;
Τί είναι η Ρωμηοσύνη; “Μην είν' οι κάμποι; Μην είναι τ' άσπαρτα ψηλά βουνά; Μην είναι ο ήλιος της, που χρυσολάμπει; Μην είναι τ' άστρα της τα φωτεινά;” που έλεγε κι εκείνο το παλιό σχολικό ποιηματάκι με τίτλο “Τί είν’ η πατρίδα μας” του Ιωάννη Πολέμη;
Αρχίζοντας από την ετυμολογία της λέξης, η
κατάληξη -σύνη (όπως και οι
αντίστοιχες στις άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες, -ness
στα αγγλικά, -té στα γαλλικά, -heit
στα γερμανικά κ.α.) σημαίνει την ιδιότητα. Καλοσύνη είναι η ιδιότητα του καλού,
ασχημοσύνη η ιδιότητα του άσχημου, επιστημοσύνη η ιδιότητα του επιστήμονα,
Χριστιανοσύνη η ιδιότητα του χριστιανού κ.λπ. Ρωμηοσύνη είναι λοιπόν η ιδιότητα
του ρωμηού, το να είναι κάποιος ρωμηός. Μάλιστα όταν γράφεται με κεφαλαίο (όπως
η Χριστιανοσύνη) σημαίνει την απόδοση τής εν λόγω ιδιότητας σε ένα πλήθος
ανθρώπων.
Το επόμενο ερώτημα έχει φυσικά να κάνει με το τί είναι ρωμηός. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο ρωμηός είναι ένας τύπος ανθρώπου, ένας ανθρωπότυπος, ο οποίος μπορεί να οριστεί ιστορικά, ιδεολογικά, ψυχολογικά κ.λπ. Σε αυτή την περίπτωση ας αφήσουμε τους ίδιους τους ρωμηούς να αυτοοριστούν (και ας περιοριστούμε στο δικαίωμά μας τής ερμηνείας).
Το επόμενο ερώτημα έχει φυσικά να κάνει με το τί είναι ρωμηός. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο ρωμηός είναι ένας τύπος ανθρώπου, ένας ανθρωπότυπος, ο οποίος μπορεί να οριστεί ιστορικά, ιδεολογικά, ψυχολογικά κ.λπ. Σε αυτή την περίπτωση ας αφήσουμε τους ίδιους τους ρωμηούς να αυτοοριστούν (και ας περιοριστούμε στο δικαίωμά μας τής ερμηνείας).